Yeni Yılda Vergi, Harç ve Cezalar
2024 yılının girmesi ile beraber bazı vergi, harç ve cezalara yeniden değerleme oranında zam yapılmıştır. Yeniden değerleme oranı Türkiye İstatistik Kurumu Üretici Fiyatları Genel Endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranına göre Maliye Bakanlığınca ilan edilmektedir. Yeniden değerleme oranı % 58,46 olarak tespit edilmiştir. İşte yeni yıldan itibaren bizi bekleyen, günlük hayatımızda karşılaştığımız bazı vergi, harç ve cezalar:
Gelir Vergisi
324 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yayımlanan bazı vergilere ilişkin 2024 yılına ait had ve miktarları şunlardır:
Gayrimenkul Sermaye İratlarında Uygulanan İstisna Tutarı: Gelir Vergisi Kanunu 21’inci maddesinde yer alan mesken kira gelirleri için uygulanan istisna tutarı 2024 takvim yılında elde edilen kira gelirleri için 33.000 TL. Yani 2024 yılında mesken kira geliriniz 33.000 TL’nin altında ise kira beyannamesi vermenize gerek bulunmamaktadır.
Engelli İndirimi Tutarları: Gelir Vergisi Kanunu 31’inci maddesinde yer alan engelli indirimi tutarları, 2024 takvim yılında uygulanmak üzere; birinci derece engelliler için 6.900 TL, ikinci derece engelliler için 4.000 TL, üçüncü derece engelliler için 1.700 TL olarak tespit edilmiştir.
Gelir Vergisine Tabi Gelirlerin Vergilendirilmesinde Esas Alınan Tarife: Gelir Vergisi Kanunu 103’üncü maddesinde yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2024 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir.
110.000 TL'ye kadar……………….. % 15
230.000 TL'nin 110.000 TL'si için 16.500 TL fazlası…………….. % 20
580.000 TL'nin 230.000 TL'si için 40.500 TL
(ücret gelirlerinde 870.000 TL'nin 230.000 TL'si için 40.500 TL) fazlası………….. % 27
3.000.000 TL'nin 580.000 TL'si için 135.000 TL
(ücret gelirlerinde 3.000.000 TL'nin 870.000 TL'si için 213.300 TL) fazlası………….. % 35
3.000.000 TL'den fazlası …….…… % 40
Motorlu Taşıtlar Vergisi
Motorlu taşıtlar vergisi Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere iki taksit halinde alınmaktadır. Aşağıda I sayılı tarifedeki araçların vergileri yer almaktadır. Diğer araçlara ait MTV listesi https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/mevzuatek/mtvteblig56.pdf
Vergi Usul Kanunu
556 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yayımlanan nispi ve maktu uygulanan bazı tutarlara ilişkin 2024 yılı had ve miktarları şunlardır:
Bilanço hesabı esasına göre defter tutma hadleri (Madde:177)
1. Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların yıllık alımları tutarı: 1.400.000 TL veya yıllık satışları tutarı: 2.000.000 TL
2. 1 numaralı bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı: 690.000 TL
3. 1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde, 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının 5 katı ile yıllık satış tutarının toplamı: 1.400.000 TL
Takvim yılı içerisinde yukarıda belirtilen miktarları aşan mükellefler ertesi takvim yılından itibaren bilanço hesabı esası (büyük defter) vergilendirmeye geçerler.
Fatura Kullanma Mecburiyeti (M.232) :6.900 TL
Özel Usulsüzlük Cezası (Madde:353)
-Fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu
verilmemesi, alınmaması, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi, giriş ve
yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi,
günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığınca düzenleme
zorunluluğu getirilen belgelerin düzenlenmemesi, bulundurulmaması …………… 3.400 TL
Maliye Bakanlığınca tutulma ve günü gününe kayıt edilme
mecburiyeti getirilen defterlerin; bulundurulmaması, günü gününe
kayıt yapılmaması, yetkililere ibraz edilmemesi ile levha
bulundurma ve asma mecburiyetine uyulmaması ………………………………. 3.400 TL
-Belirlenen muhasebe standartlarına, tek düzen hesap planına ve
mali tablolara ilişkin usul ve esaslar ile muhasebeye yönelik
bilgisayar programlarının üretilmesine ilişkin kural ve standartlara
uymayanlara ………………………………. 40.000 TL
-Belge basımı ile ilgili bildirim görevini tamamen veya kısmen yerine
getirmeyen matbaa işletmecilerine ………………………………. 6.600 TL
Harçlar Kanunu
94 Seri no’lu Harçlar Kanunu Genel Tebliğinde yayımlanan nispi ve maktu uygulanan bazı harç tutarlarına ilişkin tarifelerde belirtilen 2024 yılı had ve miktarları şunlardır:
Tapu Harcı
Gayrimenkullerin alım satımında, gayrimenkulün devir ve iktisabında
emlak vergi değerinden az olmamak üzere beyan edilen değerin
devir eden ve devir alan için ayrı ayrı oranı ………………………………. Binde 20
Pasaport Harcı
6 aya kadar olanlar 1.639,30 TL
1 yıl için olanlar 2.396,60 TL
2 yıl için olanlar 3.912,60 TL
3 yıl için olanlar 5.558,30 TL
3 yıldan fazla süreli olanlar 7.833,00 TL
Avcılık Belgesi (Her yıl için)
Avcı derneklerine dahil olanlardan 2.402,80 TL
Avcı derneklerine dahil olmayanlardan 2.625,90 TL
Sürücü Belgesi Harçları
A sınıfı sürücü belgelerinden (A1 ve A2 dahil) 1.380,40 TL
B sınıfı sürücü belgesinden 3.945,40 TL
F ve H sınıfı sürücü belgelerinden 1.308,40 TL
Uluslararası sürücü belgelerinden 2.628,50 TL
Diğer sürücü belgelerinden 6.583,50 TL
Trafik Para Cezaları
Yeni yılda 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve Yönetmeliğine göre trafikle ilgili hangi suça ne kadar para cezası kesileceğine ilişkin 170 ayrı suçun bulunduğu listeden bazıları şunlardır;
Trafik ışığı kurallarına uymamak ……………… 1.507 TL
Araç takip mesafesine uymamak ……………… 691 TL
Yayalara geçiş hakkı vermemek ……………… 3.136 TL
Muayenesiz araçla trafiğe çıkmak ……………… 1.507 TL
Emniyet şeridini ihlal etmek ………… 6.440 TL
Şerit izleme ve değiştirme kurallarına uymamak ……………… 1.507 TL
Drift atma cezası ……………… 32.234 TL
Park yasağına uymamak ……………… 691 TL
Çakar ve siren kullanmak …………… 6.440 TL
Trafik sigortası olmadan trafiğe çıkmak ………… 691 TL
Emniyet kemeri takmamak ……………… 691 TL
Ehliyetsiz araç kullanmak veya kullanılmasına izin vermek ………………12.978 TL
Hız sınırını yüzde 10 ila 30 arasında aşmak ……... 1.507 TL
Hız sınırını yüzde 30 ila 50 arasında aşmak ……. 3.136 TL
Hız sınırını yüzde 50 üzerinde aşmak ……… 6.440 TL
1 yıl içinde hız sınırını 5 defa ihlal edenlerin sürücü belgesi geri alınmakta. Sürenin sonunda, psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatrik muayenenin ardından sürücü belgesi almasında sakınca görülmeyenlere belgeleri iade edilmektedir.
Uyuşturucu veya uyarıcı madde alarak araç kullanmak ……… 33.240 TL
Alkollü araç kullanmak (birinci) ……………… 6.440 TL
Alkollü araç kullanmak (ikinci) ……………… 8.075 TL
Alkollü araç kullanmak (üçüncü) ……………… 12.978 TL
Yönetmelikte belirtilen miktarın üzerinde alkollü araç kullananlara ilk seferde, ikinci seferde, 3 ve fazlasında yukarıda belirtilen cezalar kesilecek. Geriye doğru beş yıl içinde;1.defasında 6 ay, ikinci defasında 2 yıl, 3 ve fazlasında 5'er yıl sürücü belgelerine el konulur. Bu kişilerden ikinci kez bu cezayı alanlara, Sağlık Bakanlığınca sürücü davranışını geliştirme eğitimi verilmekte, bu eğitimi başarıyla tamamlayanlara ehliyetleri, süre bitimini takiben geri verilmektedir. 3 ve 3'ten fazlasında ise sürücüler psiko-teknik değerlendirmeye ve psikiyatri muayenesine tabi tutulurlar, bu değerlendirme ve muayene sonrasında durumu uygun olanlara süresi sonunda belgeleri iade edilmektedir.
Bir hususu hatırlatmakta fayda var; kurumların kestiği idari para cezalarına karşı vatandaş olarak müracaat edilecek üç yol bulunmaktadır. 5326 sayılı Kabahatler Kanununda çerçevesi çizilen bu haklardan birincisi; kurumun kestiği cezanın haksız olduğunu düşünüyorsanız ceza tutanağının tarafınıza tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde bulunduğunuz yerin idare veya sulh ceza mahkemesine dilekçe ile müracaat edebilirsiniz. İkincisi; ceza tutanağının tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ¼ (dörtte bir) peşin ödeme indiriminden faydalanarak ödeme yapabilirsiniz. Üçüncüsü ise ilk taksit peşin olmak üzere bir yıl içinde dört eşit taksit ile ödeme yapabilirsiniz.
Mustafa GEZEN